ENERJİ YARDIMININ SİGORTA PRİMİ İLE İLGİLİ USUL VE ESASLARI AÇIKLANDI

Sosyal Güvenlik Mevzuat Duyurusu - 74

UYGULAMANIN USUL VE ESASLAR:GENEL HUSUSLAR;

9/11/2022  tarihli  ve  32008  sayılı  Resmi  Gazetede  yayımlanarak  yürürlüğe  giren 7420  sayılı  Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına DairKanununGeçici 1 inci maddesinde;“(1) 

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve  diğer  ısınma  giderlerine  karşılık  olmak  üzere  30/6/2023  tarihine  kadar  (bu  tarih  dâhil)  mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dâhil edilmez ve bu tutar üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca  gelir  vergisi  hesaplanmaz.  Hükmü  düzenlenmiştir.  Aşağıda  enerji  yardımının  prime  esas kazanca tabi olup olmayacağı ile ilgili usul ve esaslar açıklanmıştır.

7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde yer alan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için;

a) İşverenler tarafından sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere ödeme yapılması,

b) Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ödemelerin maddenin yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihinden 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılması,

c) Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ödemelerin mevcut prime esas kazanç tutarlarına ilave olarak yapılması,

d) Mevcut prime esas kazanç tutarlarına ilave olarak yapılan ödemelerin aylık 1.000 TL’yi aşmaması, Şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

Elektrik, Doğalgaz ve Diğer Isınma Giderlerine Karşılık Olmak Üzere Yapılan Ödemeler

İşverenler tarafından sigortalılara yapılan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için yapılan ödemelerin elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olması gerekmektedir. Dolayısıyla bunların dışındaki ödemeler için söz konusu istisna uygulanmamaktadır.

Enerji yardımının sigortalıya nakden ödenmesi veya sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma hizmetleri sunan üçüncü kişilere ödeme yapılmış olması prime esas kazançtan istisna olma durumunu değiştirmeyecektir. Dolayısıyla, enerji yardımı sigortalıya nakden ödenmemiş olsa bile söz konusu ödeme prime esas kazançtan istisna olacaktır.

Örnek: işveren tarafından çalıştırdığı sigortalısı için doğalgaz kartına 500 TL yükleme yapılması veya 350 TL tutarındaki elektrik faturasını ödemesi durumunda bu ödemeler prime esas kazançtan istisna tutulacaktır.

İşverenler tarafından sigortalılara hem elektrik hem doğalgaz hem de diğer ısınma giderleri için ayrı ayrı ödeme yapılması halinde, enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulmasında elektrik, doğalgaz  ve  diğer  ısınma  giderlerine  karşılık  olmak  üzere  yapılan  ödemelerin  toplam  tutarına bakılacaktır.

Örnek: İşverenin çalıştırdığı sigortalısına 450 TL elektrik yardımı, 1.100 TL doğalgaz yardımı ödemesi halinde, istisna tutarı belirlenirken yapılan ödemelerin toplamı olan 1.550 TL dikkate alınacaktır. Bu tutarın 1.000 TL’yi aşan kısmı (550 TL) prime esas kazanca dahil edilecektir.

Elektrik, Doğalgaz ve Diğer Isınma Giderlerinin Prime Esas Kazançtan Muaf Olan Dönemleri

İşverenler tarafından sigortalılara yapılan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için, yapılan ödemelerin ilgili maddenin yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihinden 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılması gerekmektedir.

5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi göre ücret dışı ödemeler ödendiği ayın kazancına dahil edilir. Bu nedenle, işverenler tarafından sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık 7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde belirtilen dönemlere ilişkin 30/6/2023 tarihinden sonra yapılan ödemeler istisna kapsamında sayılmayacaktır.

Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak yapılan ödemelerin ait olduğu ay/dönem dışında ancak 7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde belirtilen dönem içerisinde yapılması halinde, ilgili aya/döneme ait enerji yardımı söz konusu ödemenin yapıldığı ayın/dönemin prime esas kazancından istisna tutulacaktır.

Örnek: İşveren çalıştırdığı sigortalısına 2023/Ocak ayı için 450 TL elektrik yardımı ile 2023/Mart ayı için 900 TL doğalgaz yardımını 2023/Mart ayında ödemiştir. 

Toplam Enerji Yardımı Tutarı=  450 + 900= 1.350 TL 

1.350 TL-1.000 TL (İstisna Tutarı) = 350 TL  2023 yılı Mart ayı prime esas kazancına dahil edilecektir.

Ödemelerin Mevcut Prime Esas Kazanç Tutarlarına İlave Olarak Yapılması

Enerji  yardımının  prime  esas  kazançtan  istisna  tutulabilmesi  için,  yapılan  ödemelerin  sigortalıların mevcut prime esas kazançlarına ilave olarak yapılmış olması gerekmektedir.

7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla çalışmaya devam edenler bakımından esas alınacak mevcut prime esas kazanç; sigortalıya enerji yardımı yapılan aydan önce bildirilen en son aya/döneme ait prime esas kazanç olacaktır. 

7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar bakımından mevcut prime esas kazanç olarak sigortalının çalışmaya başladığı ay/döneme ilişkin prime esas kazanç tutarı esas alınacaktır.

Örnek: 15.11.20222 tarihinde (A) işyerinde çalışmaya başlayan (B) sigortalısının sonraki aylarda da çalışmaya devam etmesi halinde, 2022 yılı Kasım ayı için mevcut prime esas kazancın belirlenmesinde 2022 yılı Kasım ayı, 2023 yılı Ocak ayında da çalışmaya devam etmesi halinde ise söz konusu ay için mevcut prime esas kazancın belirlenmesinde 2022 yılı Aralık ayı esas alınacaktır.

Örnek: 2023 yılı Ocak ayından itibaren (C) işyerinde çalışan ve 9.000 TL prime esas kazancı olan(D) sigortalısına 2023 yılı Nisan ayında 9.000 TL ücretin yanında 1.000 TL de enerji yardımı yapılmıştır. Bu sigortalıya 2023 yılı Mart ayında ise 9.000 TL ücretin yanında 1.000 TL fazla mesai ödemesi yapılmıştır. 2023 yılı Nisan ayında yapılan enerji yardımında mevcut prime esas kazanç olarak 2023 yılı Mart ayı dikkate alındığından; 

Mevcut Prime Esas Kazanç Tutarı (2023/Mart) = 9.000 TL +1.000 TL=10.000 TL

2023/Nisan Ayında Sigortalıya Yapılan Toplam Ödeme Tutarı = 9.000 TL + 1.000 TL (Enerji Yardımı)= 10.000 TL

2023 yılı Nisan ayında yapılan enerji yardımı, mevcut prime esas kazanç olarak esas alınan 2023/Mart ayındaki tutara (10.000 TL) ilave olarak yapılmadığından, enerji yardımı adı altında yapılan 1.000 TL tutarındaki ödeme, prime esas kazanca dahil edilecektir.

Bu durumda 2023/Nisan Ayı Prime Esas Kazanç Tutarı = 9.000 TL + 1.000 TL= 10.000 TL olacaktır.

Sigortalının aynı ya da farklı bir işverene ait birden fazla işyerinde çalışması halinde, prime esas kazanç hesabı işverene ait her bir işyeri için ayrı ayrı yapılacaktır.

Mevcut  Prime  Esas  Kazanç  Tutarlarına  İlave  Olarak  Yapılan  Ödemelerin  Aylık  1.000  TL’yi Aşmaması

İşverenler tarafından sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere mevcut  prime  esas  kazançlarına ilave  olarak  yapılan  ödemelerin  aylık  1.000  TL’yi  aşmaması gerekmektedir. Söz konusu ilave ödemelerin 1.000 TL’yi aşması halinde 1.000 TL’ye kadar olan kısmı istisna kapsamında olacağından, bu tutarı aşan kısım prime esas kazanca tabi olacaktır.

Toplu iş sözleşmesi veya hizmet sözleşmesi gereği işverenlerce sigortalılara  elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak 7420 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce de  bu nitelikte bir ödeme yapılması ve bu ödemenin ücret bordrosunda yakıt, ısınma yardımı ve benzeri şekilde ayrıca gösterilmiş  olması  durumunda,  1.000  TL’lik  sınırın  aşılmaması  kaydıyla  9/11/2022  ila  30/6/2023 tarihleri  arasında  yapılan  bu  ödemeler  için  de  ilgili  Kanunda  düzenlenen  istisna  hükümlerinden yararlanılabilecektir.

Örnek: 2022 yılı Temmuz ayından itibaren (C) işyerinde çalışan ve 9.000 TL brüt ücreti olan (D) sigortalısına  2022/Temmuz  ayından  itibaren  işvereni tarafından  elektrik,  doğalgaz ve  diğer  ısınma giderlerine  karşılık  olarak  1.000  TL  tutarında  bir  ödeme  yapılmakta  ve  ücret  bordrosunda gösterilmektedir. (D) sigortalısının 30/6/2023 tarihine kadar çalışmaya devam etmesi halinde önceden beri ödenen 1.000 TL   prime esas kazanca dahil edilmeyerek sigorta priminden istisna edilecektir.

Diğer Hususlar

7420  sayılı  Kanunun Geçici  1  inci maddesi  ile yürürlüğe  giren  uygulama  kapsamında  işverenlerin bildirimleri esas alınacaktır. Ancak gerçeğe aykırı bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde daha önce istisna kapsamında prime esas kazanca dahil edilmemiş tutarlar 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi hükümlerine istinaden işverenlerden gecikme cezası ve zammı ile birlikte tahsil edilecektir. 

Asgari Ücret Yönetmeliğine göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine enerji yardım tutarının  dâhil edilmesi mümkün değildir. 

SGK’nın ilgili genelgesine ulaşmak için tıklayınız.

Leave a Comment


Smart Çözümlerimizi hemen deneyin!

Demo Talebi!